متمم دفترچه عملیاتی گروههای گارد جاویدان
در شرایطی که ساختارهای امنیتی متمرکز بر شناسایی الگوهای هرمی و سرکوب شبکههای عمودی هستند، گذار به مدلهای غیرمتمرکز سلولی تنها راه بقا و استمرار فعالیتهای مدنی است. معماری یک تیم تاکتیکی درونمرزی باید به گونهای طراحی شود که علاوه بر حفظ امنیت حداکثری، از توانایی کاتالیزوری بالایی برای تاثیرگذاری بر تودههای مردم برخوردار باشد.
معماری ساختاری سلولهای خوشهای و قرنطینه اطلاعاتی
تیمهای تاکتیکی کوچک، واحدهای خودکفایی از ۵ تا ۱۵ نفر در مدلهای بینالمللی و ۳ تا ۵ نفر در مدلهای با ریسک بالا هستند که بر پایه اعتماد متقابل و اهداف مشترک بنا شدهاند. در محیطهای با سطح سرکوب بالا، کوچکتر بودن هسته مرکزی گروه به معنای چابکی بیشتر و کاهش احتمال نفوذ است. ساختار سلولی به گونهای است که اعضا تنها با یکدیگر و یک منبع فرماندهی واحد در ارتباط هستند و هیچ اطلاعی از سلولهای دیگر ندارند؛ این موضوع باعث میشود که در صورت ضربه خوردن یک سلول، کل شبکه در امان بماند.
هر سلول باید بر اساس «اصل بینیازی به فرمان» آموزش ببیند. این بدان معناست که در صورت قطع اینترنت یا دستگیری رابطها، اعضا باید بر اساس یک مانیفست عملیاتی از پیش تعیین شده، به صورت خودمختار تصمیمگیری و عمل کنند. برای مثال، اگر تجمعی بالای ۵۰ نفر را مشاهده کردند، وظیفه آنها طبق پروتکل، ورود به جمعیت و شروع شعاردهی است، بدون اینکه منتظر دستور مستقیم باشند.
| ویژگی | ساختار هرمی (سنتی) | ساختار سلولی (خوشهای) |
| امنیت اطلاعات | ضعیف (نشت اطلاعات از بالا به پایین) | بسیار قوی (قرنطینه اطلاعاتی بین سلولها) |
| سرعت واکنش | کند (وابسته به تایید سلسله مراتب) | آنی (تصمیمگیری در لحظه توسط سلول) |
| تابآوری | پایین (دستگیری رهبر مساوی با فروپاشی) | بالا (هر سلول یک واحد مستقل است) |
| نفوذپذیری | بالا (نفوذیها به سطوح بالا میرسند) | بسیار دشوار (بر پایه اعتماد طولانیمدت) |
| ارتباطات | عمودی و وابسته به بستر آنلاین | افقی و مبتنی بر پروتکلهای آفلاین |
جدول ۱: مقایسه کارکردی ساختارهای هرمی و سلولی در محیطهای سرکوب
توزیع تخصصی وظایف و مسئولیتهای ثابت
برای اینکه یک گروه ۳ تا ۵ نفره بتواند در میدان به درستی عمل کند، هر فرد باید یک وظیفه ثابت داشته باشد. این انضباط باعث میشود که در لحظات بحرانی، افراد به جای سردرگمی، طبق پروتکل عمل کنند. در ادامه، پنج نقش کلیدی که میتواند در تیمهای ۳ تا ۵ نفره ترکیب یا توزیع شود، تحلیل شده است.
۱. دیدهبان و رصدگر محیطی
این فرد «چشم» گروه است. وظیفه او به هیچ وجه مشارکت در شعار دادن یا فیلمبرداری نیست، بلکه باید ۳۶۰ درجه محیط پیرامون را تحت نظر داشته باشد.
- وظایف در میدان: شناسایی نیروهای لباسشخصی در جمعیت، رصد مسیرهای ورود یگان ویژه، و شناسایی دوربینهای مداربسته جدید در منطقه.
- رفتار تیمی: در حاشیه گروه حرکت میکند و با کدهای غیرکلامی یا واژههای رمزی، نزدیک شدن خطر را اطلاع میدهد.
- رفتار انفرادی: باید به عنوان یک رهگذر کاملاً عادی عمل کند. او نباید هیچ نشانی از کنشگری داشته باشد تا بتواند ساعتها در یک منطقه بماند و رصد کند بدون اینکه شک ماموران را برانگیزد.
۲. کاتالیزور و لیدر میدانی
این فرد مسئول «تغییر فاز» جمعیت از تماشاچی به حامی است. او باید از مهارتهای ارتباطی و کاریزمای بالایی برخوردار باشد.
- وظایف در میدان: شروع شعارهای کوتاه، هدایت جمعیت به سمت مسیرهای امن، و ایجاد انگیزه در افراد مردد.
- رفتار تیمی: در مرکز جمعیت قرار میگیرد تا صدایش به بیشترین تعداد افراد برسد، در حالی که توسط سایر اعضا محافظت میشود.
- رفتار انفرادی: در حالت انفرادی باید کاملاً ساکت باشد و هیچ عمل تحریکآمیزی انجام ندهد. او تنها زمانی وارد عمل میشود که تیمش در کنارش باشند تا امنیت او تضمین شود.
۳. مستندساز و رابط رسانهای
وظیفه این فرد ثبت وقایع به شکلی است که نه برای اعضا خطرآفرین باشد و نه هویت معترضان را لو بدهد.
- وظایف در میدان: فیلمبرداری از جمعیت به گونهای که مکان و حجم جمعیت مشخص باشد اما چهرهها و خالکوبیها نه. مستندسازی خشونت نیروهای امنیتی و شماره پلاک خودروهای آنها.
- رفتار تیمی: همیشه در فاصلهای حرکت میکند که بتواند از فعالیتهای کاتالیزور فیلم بگیرد اما خودش در کادر نباشد.
- رفتار انفرادی: گوشی عملیاتی را مخفی نگه میدارد. اگر تنها باشد، فقط زمانی فیلم میگیرد که مطمئن باشد راه فرار باز است.
۴. محافظ و امدادگر
این فرد مسئول امنیت فیزیکی اعضا و ارائه کمکهای اولیه در صورت بروز درگیری است.
- وظایف در میدان: همراه داشتن تجهیزات اولیه مانند محلولهای شستوشوی چشم (برای گاز اشکآور)، باند و گاز استریل . او باید فیزیک بدنی مناسبی برای مانع شدن از بازداشت سایر اعضا داشته باشد. لوازم باید در جیب های مخفی زیر لباس باشند.
- رفتار تیمی: نزدیکترین فرد به کاتالیزور یا اکتیویست هدف است تا در صورت حمله، سپر انسانی ایجاد کند.
- رفتار انفرادی: مراقب است که هیچ تجهیزات مشکوکی در جیبهای بیرونیاش نباشد که در ایست بازرسی لو برود.
۵. رابط امنیتی و دیجیتال
این فرد وظیفه مدیریت ارتباطات رمزگذاری شده و پاکسازی ردپای دیجیتال گروه را بر عهده دارد.
- وظایف در میدان: چک کردن وضعیت اینترنت و ویپیانها، ارسال فوری مستندات به «پلهای دیجیتال» خارج از کشور، و اطمینان از حذف پیامها.
- رفتار تیمی: معمولاً در فاصلهای دورتر از مرکز تجمع قرار میگیرد تا در صورت بازداشت سایرین، او بتواند خبر را مخابره کرده و پروتکلهای اضطراری (مانند Wipe کردن از راه دور گوشیها) را اجرا کند.
- رفتار انفرادی: در هر لحظه آماده پاک کردن تمام اطلاعات گوشی است و هیچ تماس مشکوکی را پاسخ نمیدهد.
| نقش کلیدی | در گروه ۳ نفره | در گروه ۴ نفره | در گروه ۵ نفره |
| دیدهبان | فرد شماره ۱ | فرد شماره ۱ | فرد شماره ۱ |
| کاتالیزور | فرد شماره ۲ | فرد شماره ۲ | فرد شماره ۲ |
| مستندساز | فرد شماره ۳ | فرد شماره ۳ | فرد شماره ۳ |
| امدادگر/محافظ | مشترک بین ۱ و ۲ | فرد شماره ۴ | فرد شماره ۴ |
| امنیت دیجیتال | مشترک بین ۱ و ۳ | مشترک بین ۳ و ۴ | فرد شماره ۵ |
جدول ۲: ماتریس توزیع نقشها در گروههای ۳، ۴ و ۵ نفره
پروتکلهای رفتاری در سناریوهای مختلف عملیاتی
رفتار یک تیم سلولی باید بر اساس «هوش جمعی» و «واکنشهای شرطیشده» باشد.
سناریوی ۱: مشاهده یک اکت سیاسی و شجاعت فردی
هنگامی که تیم شاهد یک کنش سیاسی توسط یک شهروند عادی است، نباید به عنوان تماشاچی صرف باقی بماند، اما نباید هم به گونهای عمل کند که فرد را در معرض خطر قرار دهد.
- چه کار کنند: اعضا باید بلافاصله «چتر حمایتی» ایجاد کنند. کاتالیزور با تشویق کردن یا شروع یک شعار کوتاه، جمعیت را با آن فرد همراه میکند. دیدهبان به دنبال دوربینهای موبایلی باشد که ممکن است توسط لباس شخصیها از چهره فرد برای شناسایی فیلم بگیرند و مستندساز باید از «حمایت مردم» فیلم بگیرد تا پیام تکثیر شود.
- چه کار نکنند: هرگز دور از فرد و به صورت باز نایستید؛ تجمع باید متراکم باشد تا مامور نتواند به راحتی فرد را از جمعیت جدا کند. از فیلمبرداری مستقیم از چهره اکتیویست خودداری کند.
سناریوی ۲: شناسایی نیروهای لباسشخصی
نیروهای لباسشخصی خطرناکترین لایه سرکوب هستند زیرا از مزیت ناشناخته بودن استفاده میکنند. شناسایی آنها نیاز به دقت در جزئیات دارد.
- علائم شناسایی: استفاده از کیفهای رودوشی برای حمل بیسیم و سلاح، پوشیدن پیراهنهای روی شلوار (برای پنهان کردن تجهیزات کمری)، بستن دو ساعت (گاهی اوقات برای هماهنگی عملیاتی)، و داشتن بیسیمهای موج کوتاه یا هندزفریهای مشکوک.
- واکنش تیم: دیدهبان باید با کُد واژه (مثلاً «هوا بارانی است») به بقیه اطلاع دهد. تیم باید به آرامی از آن فرد فاصله بگیرد یا در صورت لزوم، او را با نگاههای ممتد تحت فشار روانی قرار دهد تا مامور بداند شناسایی شده است .
- خط قرمز: هرگز با لباسشخصی درگیری فیزیکی ایجاد نکنید مگر اینکه قصد بازداشت کسی را داشته باشند. آنها به دنبال بهانهای برای تحریک جمعیت و استفاده از سلاح هستند.
سناریوی ۳: جلوگیری از بازداشت یک اکتیویست
این پرخطرترین سناریو است که نیاز به هماهنگی فیزیکی بالا دارد.
- تکنیک زنجیره انسانی: اعضای تیم باید بازوهای خود را در هم قلاب کنند و دور فرد بازداشتی حلقهای بزنند که شکستن آن برای مامور دشوار باشد.
- تکنیک وزن مرده: اگر مامور سعی کرد فردی را بکشد، بقیه اعضا باید روی زمین بنشینند یا خود را روی فرد بیندازند تا وزن فیزیکی مانع از حرکت دادن او شود.
- ایجاد سردرگمی: هجوم ناگهانی تعداد زیادی از افراد به سمت مامور بدون ضرب و شتم، بلکه فقط با اشغال فضا و فریاد زدن، که باعث میشود مامور در «تنگنای تصمیمگیری » قرار بگیرد و فرد را رها کند.
مدیریت هویت: کنشگر در حالت انفرادی در برابر حالت تیمی
یکی از بزرگترین دلایل بازداشت اکتیویستها در ایران، عدم توانایی در تفکیک «شخصیت اجتماعی» از «شخصیت مبارزاتی» است.
رفتار انفرادی: استراتژی «مرد خاکستری»
هدف در حالت انفرادی، تبدیل شدن به نادیدنیترین فرد در خیابان است.
- پوشش: لباسهای معمولی بدون رنگهای تند یا نمادهای سیاسی. هیچ چیزی نباید در ظاهر شما باشد که در حافظه یک مامور یا دوربین بماند.
- زبان بدن: حرکات نباید سریع یا عصبی باشد. به جای نگاه کردن به دوربینهای امنیتی، به ویترین مغازهها نگاه کنید. اگر در حال پیادهروی هستید، سرعتتان را با میانگین سرعت جمعیت هماهنگ کنید.
- ارتباطات: هرگز با گوشی عملیاتی در خیابان صحبت نکنید. در حالت انفرادی، شما فقط یک شهروند هستید که به خرید یا سر کار میرود.
رفتار تیمی: استراتژی «کاتالیزور»
در این حالت، تیم به عنوان یک واحد عملیاتی عمل میکند و هدفش تاثیرگذاری بر محیط است.
- هماهنگی بصری: اعضا نباید لزوماً کنار هم راه بروند. بهترین حالت، حرکت در فواصل ۵ تا ۱۰ متری از یکدیگر با حفظ «ارتباط چشمی» است.
- تقسیم فضا: دیدهبان عقبتر، کاتالیزور در قلب جمعیت، و مستندساز در زاویهای که بیشترین اشراف را داشته باشد.
- خروج امن: تیم باید همیشه یک «نقطه ملحق شدن» در فاصلهای دورتر از محل عملیات داشته باشد تا در صورت پراکنده شدن، دوباره همدیگر را پیدا کنند. این نقطه باید از قبل هماهنگ شود.
| پارامتر | وضعیت انفرادی | وضعیت تیمی |
| هدف اصلی | بقا و عدم شناسایی | تاثیرگذاری و هدایت میدانی |
| تعامل با جمعیت | صفر (فقط تماشاچی) | بالا (شعاردهی و تهییج) |
| استفاده از تجهیزات | ممنوع (مگر در موارد اضطراری) | فعال (فیلمبرداری و ارتباطات امن) |
| واکنش به پلیس | تمکین ظاهری و خروج آرام | مقاومت مدنی و مانع شدن از بازداشت |
| امنیت دیجیتال | گوشی خاموش در کیف فارادی | گوشی روشن برای هماهنگی لحظهای |
جدول ۳: تفاوتهای رفتاری در دو وضعیت انفرادی و تیمی
امنیت دیجیتال و لجستیک تیمهای عملیاتی
در نبرد نابرابر اطلاعاتی، گوشی هوشمند شما میتواند هم بزرگترین سلاح شما باشد و هم بزرگترین مدرک علیه شما.
پروتکل گوشی پاک و گوشی خاکستری
- گوشی عملیاتی: یک گوشی ارزانقیمت که فقط به صورت نقدی خریداری شده و هرگز سیمکارتی که به نام شماست در آن قرار نگرفته است.
- قانون وایفای: گوشی عملیاتی هرگز نباید به وایفای خانه یا محل کار متصل شود، زیرا IP خانه با MAC Address گوشی پیوند میخورد و هویت شما فاش میشود.
- کیف فارادی: این کیف سیگنالهای BTS و GPS را مسدود میکند. گوشی فقط باید زمانی که از محله خود دور شدید و در موقعیت عملیاتی هستید، از کیف خارج و روشن شود.
تنظیمات حیاتی نرمافزاری
- سیگنال (Signal): استاندارد طلایی ارتباطات است. تنظیمات «پیامهای ناپدیدشونده» باید روی کمتر از یک ساعت باشد.
- غیرفعالسازی بیومتریک: اثر انگشت و تشخیص چهره را خاموش کنید. پلیس میتواند با زور انگشت شما را روی سنسور بگذارد اما نمیتواند ذهن شما را برای خواندن پسورد عددی طولانی باز کند.
- Wipe خودکار: استفاده از اپلیکیشنهایی که با دریافت یک کُد دستوری یا چندین بار اشتباه زدن رمز، تمام دیتای گوشی را غیرقابل بازگشت پاک میکنند.
شناسایی و خنثیسازی تاکتیکهای سرکوب
نیروهای امنیتی از الگوهای مشخصی برای متفرق کردن یا بازداشت استفاده میکنند که تیم باید آنها را بشناسد.
۱. تاکتیک محاصره
در این حالت، پلیس از چهار طرف راه خروج را میبندد تا همه را بازداشت کند.
- راه مقابله: دیدهبان باید به محض مشاهده حرکت گازانبری یگان ویژه، دستور خروج از مسیرهای فرعی را بدهد. تیم نباید در مرکز جمعیت گیر بیفتد.
۲. استفاده از رنگهای شناسایی
در برخی موارد، پلیس از ماشینهای آبپاش حاوی رنگهای نامرئی (که زیر نور UV مشخص میشوند) یا رنگهای آبی/قرمز برای علامتگذاری معترضان استفاده میکند.
- راه مقابله: همراه داشتن لباس اضافه در کولهپشتی محافظ. در صورت پاشیده شدن رنگ، فرد باید سریعاً در یک نقطه کور لباسش را عوض کرده و لباس آلوده را در کیسهای سربسته قرار دهد.
۳. نفوذیهای محرک
افرادی که در بین جمعیت شعارهای بسیار تند یا رفتارهای خشونتآمیز (مانند آتش زدن اموال عمومی) را ترویج میکنند تا به پلیس بهانه سرکوب خشن بدهند.
- راه مقابله: کاتالیزور باید با صدای بلند اعلام کند «او از ما نیست» و جمعیت را به سمت کنشهای غیرخشونتآمیز اما مقتدرانه هدایت کند.
جمعبندی و چشمانداز راهبردی
ایجاد هستههای ۳ تا ۵ نفره، گذار از اپوزیسیون سلبریتی به اپوزیسیون سازمانی و فرماندهی است. این مدل نیاز به بودجه کلان ندارد، بلکه نیازمند «دیسیپلین» و «اعتماد» است. این تیمها در روزهای بحرانی همانند سلسله اعصاب عمل میکنند که فرمان حرکت را به عضلات جامعه منتقل میکنند.
توصیههای نهایی برای پایداری سلول:
- آموزش مداوم: اعضا باید به طور مرتب پروتکلهای فرار، کمکهای اولیه و امنیت دیجیتال را تمرین کنند.
- حمایت روانی: مبارزه در ایران فرساینده است؛ اعضا باید فضایی برای صحبت درباره ترسها و اضطرابهایشان داشته باشند تا دچار فروپاشی روانی نشوند.
- صندوق اضطراری: ایجاد یک پشتوانه مالی کوچک برای هزینههای حقوقی یا درمانی احتمالی اعضا.
در نهایت، پیروزی در خیابان نه از طریق تقابل سخت، بلکه از طریق «فرسوده کردن سیستم سرکوب» با استفاده از تاکتیکهای پراکندگی و سلولی به دست میآید. وقتی هزاران سلول ۳ تا ۵ نفره به طور هماهنگ اما غیرمتمرکز عمل کنند، هیچ دستگاه امنیتی قادر به مهار آنها نخواهد بود.
پاینده ایران، جاوید شاه
سروش مرادی، ۱۵ آذر ۲۵۸۴ ، برلین
سروش مرادی را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید و برای او نظرات خود را بنویسید.
درود به شرفت. درود به شرفت. درود به شرفت. اپوزیسیون ما هم رفته کلیپ گرفتن با نوحه و دنبال لایک و فالور. شما وطن پرست اینجا راهکار به ما میدی و کسی همکاری نمیکنه. رسانه ها باید پر بشن از دستوالعمل برای گارد جاویدان. جاوید شاه خدا قوت. سرباز ایران کوروش از تهران