Posted by در مورد آتشکده ی زرتشتیان اصفهان بیشتر بدانید
بدون شك مردم گي يا جي امروزي در روزگاران پيش از اسلام را پيروان آئين زرتشت تشكيل مي داده است. كهن ترين يادگار تاريخي اصفهان كه همانا آتشگاه اصفهان بر فراز تپه اي بلند است ، از زرتشتيان و آئين ايشان در گذشته سخنها دارد. با ورود تازيان به اين سرزمين ، گروهي از ايشان دين نوين (اسلام) را پذيرفتند ، گروهي به خاور كوچ كردند و گروهي ماندند و همچنان بر باورهاي ديني خود پايدار ماندند.
افسوس كه در بين نوشته هاي تاريخ نگاران ، اشاره اي به زندگي و آئين اين يكتا پرستان اهورايي نشده است ، ليكن نيك مي دانيم كه در روزگار صفويه در نيمروز زاينده رود و در نزديكي پل خواجو ، محله اي به نام گبر آباد زرتشتي نشين بوده است.
آنگونه نيز كه در سفر نامه ها آمده است در روزگار پادشاهي شاه عباس دوم ، دخمه ي ايشان كه در نزديكي كوه صفه قرار داشته ، به توپ بسته شده است و از ميان رفته است. بنا بر اين ، گروهي ديگر از زرتشتيان چاره را بر كوچ ديده و به يزد يا كرمان پناه برده اند. از آخرين دوره اي كه آتشكده ايشان فروزان بوده است نيز گواه چنداني بر جاي نمانده است ، ليكن با سرد شدن آتش آن روشن است كه گروهي ديگر از ايشان كوچ كرده اند.
امروزه تنها حدود 250 نفر زرتشتي در اصفهان زندگي مي كنند و آتشكده اي به نام ” درب مهر گوهر و مهربان” در محله سيچان دارند و انجمن فرهنگي زرتشتيان نيز در نزديك اين آتشكده نيز قرار دارد.
(برگرفته از كتاب: اصفهان اين همه هست اين همه نيست نوشته جناب آقاي منصور قاسمي انتشارات نقش خورشيد)
بهدينان اين ديار در زمان خلافت بني اميه با وجود فشارهاي فراوان به آيين نياکان خود وفادار مانده و تعداد اندکي به اسلام گرويدند.اما در زمان خلافت بني عباس و بهدرب مهر اصفهان ويژه در در دوران آل بويه ديگر اکثريت اين شهر را زرتشتيان تشکيل نمي دادند. به طوريکه با اتفاقات و رويدادهايي که افتاد ايرانيان تغيير دين داده و مسلمان شدند.
اتفاق جالب توجه اين دوره تخريب آتش ورهرام اصفهان و تبديل آن به مسجد جامع است. به طوريکه هنوز آثار آپرينگان(آتشدان) آن در اتاقي ديده مي شود.اين يک موضوع قابل تامل است که مساجد جامع بر آتش ورهرام ها ساخته مي شدند و مسجد هاي ديگر در جايگاه آدريان ها. در دوران مغول و تاتار تعداد بهدينان اصفهان به شدت کاهش مي يابد، به طوريکه اکثريت انها به يزد و کرمان و تعدادي ديگر به هندوستان مي کوچند.
با ظهور صفويه و بروز سياست تمرکز قدرت شاهد کوچ تعدادي از بهدينان به اصفهان و استقرار آنها در محله گبر آباد هستيم.آنها در اين محله آتشکده ساخته و دوباره به نيايش دادار اورمزد پرداختند.
بنابر اظهارات موبد بهزاد نيک دين،آثار کمي از محله گبر آباد باقي مانده و معلوم نيست آتشکده در کجا بوده است.
آنطور که شاردن در سفرنامه اش آورده ؛ تعداد بهدينان از 3ميليون نفر به 200هزار نفر دراواخر صفويه کاهش مي يابد. جالب است که بدانيد شاه سلطان حسين صفوي در يک روز 20 هزار زرتشتي را در اصفهان به قتل مي رساند. تنها تعداد کمي از زرتشتيان اصفهان از اين مهلکه جان سالم به در بردند و به خرمشاه يزد و قنات غسان کرمان کوج کردند.
بنابر اظهارات موبد بهزاد نيک دين موبد نيايشگاه و آتشكده درب مهر و گوهر اصفهان ،اولين زرتشتي که به اصفهان در دوران معاصر کوچ کرد ،حدود سالهاي 1330بود که پس از آن ديگران از يزد و کرمان آمدند.
درب مهر اصفهان درسال 1357 توسط دَهِشمندان نامدار بهدين ارباب کيخسرو ، جمشيد و رستم و خانم هاي مهرانگيز و پروين مهرباني زرشتي به نامگانه مادرشان،گوهر بهرام گشتاسب پور و پدر گراميشان،مهربان رستم مهرباني زرتشتي بنيان گذاشته شد تا يادگار آتش ورهرام بزرگ اصفهان باشد. آتش ورهرامي که ذکر آن در تواريخ ثعالبي ، گرديزي و طبري آمده است.
عکس ها از سروش مرادی
نوشتار از گابیه
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید و برای ما نظرات خود را بنویسید.
