Posted by
ساخت نخستين تنديس فردوسي توسي به دست پارسيان هند و براي گراميداشت ياد و نام اين حماسه‌سراي بزرگ ايران به شادباش هزارمين زادسال فردوسي انجام شد.
در جشن هزارمين زادسال فردوسي در ايران، سه تن از پارسيان هندوستان به نام‌هاي «دستور نوشيروان خانصاب»، فرنشين پارسيان دكن٬ «جمشيد جي‌اون والا» و «بهرام گورا نكلساريا» و نيز شماري ديگر از پارسيان به رياست پشوتن جي‌ماركار بر آن شدند كه براي گراميداشت اين بزرگ‌چكامه‌سراي ايراني، آثاري بسازند.
ساخت برج ساعت در يزد به كوشش پشوتن جي ماركار و ساخت نخستين تنديس فردوسي براي نصب در ميداني در تهران نمونه‌اي از اين كارها بود.
به گزارش «تابناک»، داستان چگونگی نصب نخستين تنديس چكامه‌سراي نامی ایران‌زمین، حكيم ابوالقاسم فردوسی، یکی از روايت‌هايي است که نشان از احترام ایرانیان به بزرگان مرز و بوم خود دارد. اسناد زير گوياي، چگونگي نصب و نامه‌‌نگاري‌هاي انجام‌شده تا نصب اين اثر در تهران است.
شماره سند: 720 – 123003
تاریخ سند: 5/10/1321 خورشيدي
عنوان سند: نامه‌نگاري‌هايي درباره‌ي تنديس فردوسي و جاي نصب آن در ميدان فردوسي
گزارش سند: نامه از سوي رستم گيو، فرنشين انجمن زرتشتيان تهران و نماينده‌ي زرتشتيان، خطاب به نخست‌وزير [احمد قوام] نگاشته و در آن اشاره شده كه تنديسي از حكيم فردوسي از جنس برنز و با وزني نزديك به دو تن و نيم در بمبئي هند ساخته شده و آماده‌ي فرستادن به ايران است. وي در اين نامه، خواهان یاری براي ورود تنديس و نصب آن در جايي مناسب شده است. در پايين نامه، دستورهایی در اين‌باره ديده مي‌شود.
در نامه‌ي دوم كه در تاريخ 15 دي‌ماه به نخست‌وزير نگاشته شده، شهرداري تهران، برآورد بررسي‌هاي خود را براي جاي نصب تنديس اعلام كرده‌است. به همراه اين نامه نقشه‌اي هست كه ميدان فردوسي، تقاطع خيابان‌هاي فردوسي و شاهرضا را جايي مناسب براي اين كار پيشنهاد كرده است.
در سال 1305 خورشيدي در مسافرت پشوتن جي‌ماركار و همراهان به ايران، ارباب كيخسرو شاهرخ با مشورت انجمن آثار ملي ايران درخواست پارسيان هندوستان را درباره‌ي ساخت تنديسي از فردوسي به آگاهی مي‌رساند كه اين درخواست، پذيرفته مي‌شود. آنگاه تنديس فردوسي برابر با نمونه‌اي كه مورد‌پسند و تصويب قرار گرفته مي‌شود٬ به دست تنديس‌سازي هندي به نام «راس بهادرماترا» به وزن دو تن و نيم و با بلنداي دو متر ساخته مي‌شود. كار ساخت اين تنديس در سال 1319 خورشيدي به پايان مي‌رسد، ولي بروز جنگ جهاني و دشواري‌هايش و صادر نشدن پروانه تا پايان سال 1323 خورشيدي، پيشكش آن‌را با ديركرد، روبه‌رو مي‌سازد.
با ارایه‌ي نقشه ترسيمي بيكاجي تارپوروالا، معاون ايران ليك كه انجمن شهر، شهرداري تهران و آندره گدار، مدير كل باستان‌شناسي با آن موافقت مي‌كنند، ساخت پايه‌ي تنديس آغاز مي‌شود. به این ترتیب، دهم بهمن 1322 خورشيدي، نخستين كلنك بناي پايه‌ي تنديس فردوسي زده مكي‌شود. در سال 1323 خورشيدي هنگام مسافرت هيات فرهنگي ايران به هندوستان، علي‌اصغر حكمت در هنگام ورود به بمبئي، از تنديس بازديد كرده و سرانجام با کمک انجمن روابط فرهنگي ايران و هند و كوشش‌هاي كلنل كسترل، تنديس از بمبئي به تهران آورده مي‌شود.
بنا به دستور دولت از پرداخت گمرك و ماليات راه نيز معاف شده و در روز دهم بهمن ماه 1323 مجسمه نصب شد.
اين تنديس تا سال 1338 در میدان فردوسی تهران استوار است تا این‌که در این سال، تنديس دیگری از حکیم ابوالقاسم فردوسی به دست استاد ابوالحسن صدیقی از تنديس‌سازان نامور کشورمان ساخته می‌شود. ساخته‌ي استاد صدیقی که از جنس مرمر کارارا است در سال 1338 جای پيشكشي پارسیان هند را در میدان فردوسی می‌گیرد. از آن زمان تاكنون، تنديسي كه به كوشش پارسيان ساخته شده در دانشگاه تهران روبه‌روي دانشكده‌ي ادبيات، ديده بر گذر عمر دوخته است.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید و برای ما نظرات خود را بنویسید.
