Veröffentlicht von اوستا مجموعه ای از نیایشها, ستایش ها ,آموزش ها و دانشها می باشد که در زمان قدیم به یادگار مانده است و با دو گویش نوشته شده است یکی گویش گاهان که سروده های اشو زرتشت است و مهمترین بخش اوستای قدیم را تشکیل می دهد که قبلا زبان اوستای قدیم را “گاتیک” می نامیدند و دیگری گویش جدید که بخش های دیگر اوستا نوشته شده است و از نظر لهجه ای و مراحل تکاملی زبان متمایز هستند
.
با توجه به متون قدیمی اوستا دارای 21 نسک بوده است و نسک به معنی دفتر یاجنگ میباشد که از نسک پنجم (ناتر نسک ) فقط متن اوستایی آن وجود دارد و متن پهلوی آن مفقود شده و دیگر نسک یازدهم (وشتگ) که هم متن و هم ترجمه آن از بین رفته است .
در دینکرت نسک را به سه طبقه تقسیم میکنند:
1_ گاسانیک : گاتها دارای مراتب بلند مینوی و اخلاقی درباره ستایش اهورامزدا و مناجات ها و دعا ها است .
2_ هاتیک ماستریک : ترکیبی از مطالب اخلاقی و قوانین مذهبی
3_ داتیک گاسانیک : مختص قوانین , شامل فقه و احکام و آداب و معاملات است
_هفت هات: که به اوستایی هپتن هاییتی (Haptanghaiti) خوانده می شود , به صورت نثر است و بسیار شبه گاتها می باشد که هفت “ها” بوده, از یسنا, هات 35شروع میشود تا یسنا, هات 41 که بعد ها یک “ها” دیگر به آن اضافه شده و در حال حاضر هشت “ها” می باشد تا هات 42
علاوه بر آن چهار دعا از یسنا, هات 27 نیز به همین شیوه نوشته شده است . _سرود یتا اهو یسنا,هات27 بند 13و سرود اشم وهو دریسنا,هات 27 بند14
_فشوشومنترا (Fashusho Manthra) : به معنی “اندیشه بر انگیزاننده پیام بهروزی” در یسنای 58 از آن یاد شده که بیشتر درباره نماز و ستایش زرتشت و پیروان اولیه خود و آمده است که به کمال و بالندگی برسند و تشویق به کار و کوشش در جهت پیشرفت مردمان و حیوانات اهلی می کند.
_ فرورتی ( (Fravarti: یسنای, هات 11در باره اقرار کردن به دین زرتشتی و مراسم ورود به دین بهی که چگونه باورها و عقاید پیشین خود را کنار بگذارد و به باور جدید و شرکت در مراسم نو و جدید با میل و علاقه انجام دهد و دیگر طبقه بندی اجتماعی, در همان یسنا بند 6را در جامعه بوجود آورده اما این سه طبقه هرگز نشان نظام کاستی را ندارد و هرکس به اندازه تلاشی که دارد در آن طبقه جای میگیرد
_ایریما ایشیو یا اییریا من ایشیو: نمازی است منظوم, از نظر زبان شبیه گاتها است که امروزه در یسنا,هات54بند1 آمده است که بیشتر بر ضد ناخوشی ها آمده است و بصورت منظوم, در دینکرت جزو گاسانیک اوستا بشمار میرود. ایریمان فرشته درمان است در یشت سوم بعد از نماز اشم وهو, از فقره 5تا 19 درباره تاثیر دعای ایریمان می باشد
_هادخت (Hadhaokhta) : بنا به دینکرد ششمین نسک از هفت نسک گاهانی اوستای ساسانی است این نسک شامل سه بخش و 133 بند است با تفسیر هایی درباره درباره پیام زرتشت که این پیام میتواند الهام بخش مردمان جهت رسیدن به تعالی روحی و مادی بشود .
بطور کلی آن قسمت از اوستا که از نظر زبانی و لهجه ای هماهنگ و شبیه ادبیات گاتاهایی باشد و با فلسفه زرتشت مغایرت نداشته باشد را گاتیک یا گاسانیک می گویند که تمام ادبیات گاتیک بر اساس معنویت و آرامش و صفا و تندرستی و رفاه مادی و معنوی می باشد و هرگز از جنگ و خونریزی در آن صحبت نشده است .
